Sprawy o rozwód Dzierżoniów | Bielawa

Sądem właściwym do rozpoznania sprawy o rozwód jest sąd okręgowy właściwy dla ostatniego miejsca zamieszkania małżonków w Polsce. Rozwód małżonków może orzec jedynie sąd okręgowy. Oznacza to, że jeden z małżonków musi wytoczyć pozew o rozwód przed sądem. Nie istnieje możliwość zawarcia ugody rozwodowej u notariusza, radcy prawnego, czy adwokata.

Sąd może wydać następujące rozstrzygnięcia:
1. rozwód bez orzekania o winie stron,
2. rozwód z orzeczeniem winy jednej ze stron,
3. rozwód z orzeczeniem winy obu stron.

W zależności od stanu faktycznego Sąd orzeka o winie, władzy rodzicielskiej, alimentach dla małoletniego dziecka, czasowym korzystaniu z mieszkania. W orzeczeniu może być także zawarta eksmisja małżonka, alimenty na rzecz małżonka, podział majątku wspólnego.

Alimenty od rozwiedzionego małżonka mogą być zasądzone po spełnieniu dodatkowych przesłanek ustawowych w sytuacjach, gdy:
a) winni rozkładu pożycia są oboje małżonkowie;
b) winny rozkładu pożycia jest małżonek zobowiązany do alimentów;
c) sąd na zgodny wniosek nie ustalał winy rozkładu pożycia stron;
d) sąd stwierdził, że żadna ze stron nie była winna rozpadu rodziny.
Dodatkowe przesłanki to znalezienie się w niedostatku albo istotne pogorszenie sytuacji materialnej – w zależności od zaistniałego stanu faktycznego i sentencji wyroku rozwodowego.
Przesłanką tzw. zwykłego obowiązku alimentacyjnego po rozwiązaniu małżeństwa jest niedostatek uprawnionego, którym nie może być małżonek uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Według utrwalonego w orzecznictwie poglądu rozwiedziony małżonek znajduje się w niedostatku wtedy, gdy własnymi siłami nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09.12.1998r., sygn. akt II CKN 88/98). "Usprawiedliwione potrzeby te takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07.09.2000r., sygn. akt I CKN 872/00).
Przesłanką rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego jest istotne pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego na skutek orzeczenia rozwodu. W orzecznictwie utrwalone jest, że przy ocenie spełnienia tej przesłanki "należy brać pod uwagę warunki materialne tego małżonka, jakie miałby, gdyby drugi z małżonków spełniał należycie swoje obowiązki i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie" (Wytyczne SN z 1987 r., teza XIII). Innymi słowy, "przeprowadzić należy porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie. Nie są natomiast istotne ewentualne zmiany, jakie nastąpiły w położeniu materialnym małżonka niewinnego w czasie pomiędzy faktycznym rozejściem się małżonków a orzeczeniem rozwodu" (Wytyczne SN z 1987 r., uzasadnienie tezy XIII).

Fakt ponoszenia winy za rozwód ma wpływ na kwestie alimentacyjne pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami. W żadnym wypadku okoliczność ta nie ma związku z alimentami na rzecz małoletniego dziecka.
W sytuacji braku orzekania o winie rozwiedziony małżonek może żądać od drugiego alimentów tylko w przypadku, gdy popadnie w niedostatek. Jest to stan, w którym osoba nie jest w stanie za pomocą własnych niezawinionych sił zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych.
W razie rozwodu bez orzekania o winie, obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami wygasa z upływem 5 lat od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach, na wniosek uprawnionego do alimentów, obowiązek ten może być przedłużony przez sąd na okres powyżej 5 lat.
Jednakże obowiązek alimentacyjny wygaśnie wcześniej niż z upływem 5 lat, gdy małżonek uprawniony do alimentów wstąpi w nowy związek małżeński.

Obowiązek alimentacyjny między rozwiedzionymi małżonkami wygasa we wszystkich przypadkach, w których ustaje obowiązek alimentacyjny między krewnymi, w szczególności w razie śmierci małżonka uprawnionego lub zobowiązanego. Obowiązek ten wygasa także wskutek zawarcia przez małżonka uprawnionego nowego małżeństwa, a także z upływem lat 5 od orzeczenia rozwodu, gdy zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności obowiązek ten ulegnie przedłużeniu. Ustawową przesłanką wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego nie jest pozostawanie przez uprawnionego do alimentacji w związku nieformalnym (konkubinacie, związku partnerskim). Termin 5 lat biegnie od daty uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód. Przykładową szczególną okolicznością, która uzasadnia przedłużenie obowiązku alimentacyjnego, ponad okres pięcioletni, może być wypadek rozwiedzionego małżonka nie związany z zatrudnieniem i nie zapewniający mu odszkodowania, czy renty ubezpieczeniowej, w wyniku czego staje się on na stałe niezdolny do pracy i zostaje pozbawiony środków do życia. Wszelako wyjątkowymi okolicznościami są nie tylko nagłe zdarzenia – wypadki powodujące kalectwo, ale również niektóre choroby, wywołujące silny rozstrój zdrowia.

Małżonek, który wnosi pozew o rozwód jest zobowiązany do uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 600,00 zł. W sytuacji orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie, po uprawomocnieniu się wyroku sąd zwraca małżonkowi występującemu z powództwem połowę uiszczonej opłaty sądowej, a więc 300,00 zł. Pozostałą część Sąd rozdziela między małżonkami, zobowiązując pozwanego małżonka do zapłaty na rzecz małżonka wnoszącego pozew kwoty 150 zł, czyli połowy opłaty.

Przy rozwodzie bez orzekania przez Sąd o winie małżonków rozwód najczęściej zostaje orzeczony nawet na pierwszej rozprawie, która trwa maksymalnie 30 minut. Wówczas Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego, ograniczając je do przesłuchania jedynie małżonków, a różnica charakterów jest najczęstszym powodem rozkładu pożycia małżeńskiego. Biorąc pod uwagę fakt, że rozprawy wyznaczane są średnio co trzy miesiące, sprawa o rozwód bez orzekania o winie może zakończyć się nawet przed upływem pół roku od chwili złożenia w sądzie pozwu o rozwód.
Z kolei orzekanie przez Sąd o winie małżonków wiąże się z przeprowadzeniem szerokiego postępowania dowodowego w postaci przesłuchiwania świadków i szczegółowej analizy pożycia małżeńskiego, co następuje na kilku rozprawach sądowych.

Sąd może odstąpić od wysłuchania jednego z małżonków w sytuacji, gdy niezastosowanie się do wezwania Sądu było wynikiem okoliczności zależnych od nieobecnego małżonka lub że jego stawienie się na rozprawę natrafia na poważne przeszkody, niedające się w niedługim czasie usunąć.

Nie. W sprawie rozwodowej nie przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. Wyrok sądu apelacyjnego jako sądu II instancji jest ostateczny i nie można się od niego odwołać.